Diyabet, vücudun kan şekeri düzeyini normal sınırlar içinde tutma yeteneğini kaybetmesidir. Kan şekeri miktarını kontrol eden maddeye Insülin adı verilir.
Şeker hastalığında vücut ya hiç insülin salgılayamaz, ya da yetersiz insülin salgılar veya salgıladığı insülini gerektiği şekilde kullanamaz.
Diyabet Vücudumuzu Nasıl Etkiler?
Diyabet, kalp, böbrekler, gözler ve beyin de dahil olmak üzere vücudunuzun birçok bölümüne zarar verebilir.
* Kan damarlarının yüksek şeker nedeniyle hasar görmesi, yaraların daha geç iyileşmesine neden olabilir.
* Diyabetin böbreklere verdiği zarar nedeniyle size önerilen tedavi seçeneklerinden biri de PERİTON DlYALlZl' dir.
* Periton Diyalizi işlemine ilişkin uygulamalar, diyabeti olmayan böbrek hastalarıyla aynıdır.
* Diyaliz torba değişimi gün boyunca ana öğünlere (kahvaltı, öğle ve akşam yemeklerine) rastlayacak şekilde yapılır. Son değişim gece yapıldıkdan sonra, hafif yiyecekler alınmalıdır.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
* Kan şekerinin yüksek olması vücudun bağışıklık sistemini zayıflatır. Bu da periton diyalizi uygulayan diyabet hastalarında enfeksiyon riskini arttırabilir.
Kateter Çıkış Yeri Bakımı
* Diyabetin kan damarlarına yaptığı hasar, kan dolaşımını bozduğu için, ciltteki kesik ve yaraların yavaş iyileşmesine neden olur.
* Bu nedenle kateter çıkış yeri bakımı düzenli olarak, öğretilen şekilde ve sıklıkta yapılmalıdır.
Peritonite Yatkınlık
Kan şekerinin yüksek olması, kişinin bağışıklık sistemini zayıflatır. Ağızda, ayaklarda, akciğerlerde, mesanede, üreme organlarında, deride enfeksiyona neden olabilir. Tüm bunların peritonite yol açabileceği düşünülerek böyle bir durumla karşılaşıldığında MUTLAKA merkezinize ulaşmalısınız.
Öğretilenlere bağlı kaldığınız sürece (hijyen, asepsi, el yıkama, dikkatli uygulama, kateter çıkış yeri pansumanı gibi) sorunsuz ve rahat bir diyaliz sağlanabilir.
Ayak Bakımı Diyabet hastalan ayak bakımına dikkat etmelidir.
* Ayaklarınızı her gün kontrol edin. Herhangi bir yara, ayaklarınızda veya parmaklarınızda herhangi bir değişiklik ( renk, sıcaklık veya biçim değişikliği ) olup olmadığını kontrol edin.
* Ayaklarınızı her gün yumuşak bir sabun ve ılık su ile yıkayın. Özellikle parmak aralarınızı iyice kurulayın. Mantar enfeksiyonunu önlemek bakımından önemlidir.
* Ayak tırnaklarınızın bakımına özen gösterin. Tırnaklarınızı banyodan sonra, yumuşak iken, düz biçimde kesin. Derin kesimlerden kaçının.
* Ayaklarınızdaki nasırlara ve sertleşmiş deri bölümlerine dikkat edin. Kesinlikle kesici alet kullanmayın, ılık su ile yumuşatarak temizleyin.
* Ayaklarınızı koruyun, asla çıplak ayakla dolaşmayın, yumuşak, pamuklu-yünlü çoraplar giyin.
* Ayak dolaşımınızı güçlendirin. Her gün yürüyüş ve ayak egzersizleri yapın. Ayağınızı sıkmayan, yüksek olmayan, önü kapalı ve rahat ayakkabılar giyin.
* Ayakla ilgili sorunlarınızı sağlık ekibi ile daima paylaşın.
Cilt Bakımı * Yumuşak sabun ve ılık su kullanarak, sık sık duş şeklinde banyo yapın.
* Cildinizde çizik, morarma, yara oluşmamasına dikkat edin.
* Elinizi yaralayabilecek işler yaparken eldiven giyin.
* Soğuk havalarda cildinizi soğuktan koruyacak giyisiler giyin, sıcak havalarda güneş ışınlarından korunun.
Hareket ve Egzersiz Neden Gereklidir
* Hareket ve egzersiz kanınızdaki şekerin daha iyi kontrol edilmesine yardımcı olur.
* Vücut kilonuzun ayarlanmasına yardımcı olur.
* Genel sağlığınızı olumlu yönde etkiler. Fiziksel ve ruhsal olarak kendinizi daha iyi his setmenizi sağlar.
* Kendinize uygun aktiviteyi yapmalısınız. Yapacağınız her aktivite yaşam kalitenize bir kazançtır, (ev işi, bahçe işi egzersiz sayılır.)
* Egzersizler içinde en kolay olanı yürüyüş yapmaktır. Temiz havada, uygun olan her fırsatta yürüyüş yapmakta yarar vardır.
* Yemeklerden 1 saat kadar sonra yürüyüş yapılmalıdır.
* Ayrıca yavaş koşu ve bisiklete binmek sizin için yararlıdır.
İnsülin Şeker hastalarında kandaki ve diyaliz sıvısındaki şekeri dengelemek amacıyla kullanılır.
Diyaliz sıvısı içine veya deri altına uygulanabilir.
Periton Diyalizi sıvısı içine uygulanan, kristaüze insülindir (Berrak olan).
İnsülin Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar
* İnsülini soğuk bir yerde, tercihen buzdolabının kapağında saklayın.
* Insülini hiç bir zaman dondurmayın.
* Insülini direkt güneş ışığında bırakmayın.
* Buzdolabında daima yedek İnsülin bulundurun.
* Yolculuğa çıktığınızda buz kalıpları içinde, el çantanızda yedek İnsülin bulundurun.
Ne kadar İnsüline İhtiyacınız Var?
* Her diyabetlinin İnsülin ihtiyacı farklıdır. Merkeziniz size ne kadar insüline ihtiyacınız olduğunu bildirecektir. Bu da pek çok faktöre bağlıdır.
Bunlar:
* Vücut ağırlığınız
* Vücut yapınız (vücudunuzdaki yağ ve kas miktarı)
* Fiziksel aktivite düzeyiniz
* Yediğiniz besin miktarı
* Genel sağlık durumunuz
* Duygusal durumunuz
* Karşılaştığınız stres oranı
* Kullandığınız ilaçlar
* Diğer hastalıklarınız
* Kullandığınız diyaliz sıvısının şeker yoğunluğu.
İhtiyaçlarınıza ve yaşam biçiminize en uygun İnsülin tedavi programınız PD merkezince belirlenecektir.
PERİTON DİYALİZİ SIVISINA İNSÜLİN UYGULANMASI
Hastanede eğitim sırasında öğrenildiği şekilde periton diyaliz sıvısı içine insülini kendiniz hazırlayıp koyabilirsiniz.
İnsülin Uygulama Tekniği Nasıl Olmalı?
Diyaliz işlemine başlamadan önce;
* İlacınızın son kullanma tarihini kontrol edin ( son kullanma tarihi geçmiş insülini kullanmayın)
* Tavsiye edilen dozu kontrol edin.
* İlaç şişesinde renk değişikliği, tortu veya bulanıklık olmamasına dikkat edin.
Torbaya İnsülin uygulaması, drenaj işlemi bitip setlerin yıkanması tamamlandıktan sonra yapılmalıdır.
1-) İşleme başlamadan önce ellerinize antiseptik solüsyon uygulayın.
2-) İnsülin şişesini hafifçe alt üst yaparak sallayın.
3-) Lastik tıpanın üstündeki koruyucu kapağı açın.
4-) İnsülin şişesinin üzerini ve diyaliz sıvısının ilaç uygulama yerini antiseptik bir solüsyonla temizleyin.
5-) İnsülin enjektörünü açın, önerilen miktarda ilacı enjektöre çekin.
6-) Enjektör içindeki hava kabarcıklarını kontof edin. Doğru miktarda ilaç çektiğinizden emin olun (Bu işlemleri drenaj aşamasında yapabilirsiniz).
7-) Diyaliz sıvısının ilaç uygulama kısmından insülini torba içine verin. Bu işlem sırasında torba delinmemelidir. Kaza ile delinen torbalar kesinlikle kullanılmamalıdır.
8-) İğne ucunu çıkartmadan enjektörün pistonunu 1 -2 kez çekip tekrar itin.
9-) İlacın karışması için diyaliz torbasını hafifçe çalkalayın.
10-) Kalan İnsülin buzdolabında muhafaza edilmek koşulu ile tekrar kullanılabilir.
Periton Diyalizi Sıvısına İlaç Uygulanması
Elinize antiseptik solüsyon uygulayın | Enjektörün ambalajını ucundan açınız | Enjektör ve İğneyi, açık uçlarına dokunmadan, karşılıklı getirerek birleştiriniz ve masanın üzerine bırakınız. |
İlaç şişesinin metal kapağını kaldırarak lastik kısmı antiseptik solüsyonla siliniz.
Diyaliz sıvısının ilaç uygulama kısmını antiseptik solüsyonla siliniz.
Uygun miktarda İlacı enjektöre çekiniz. Enjektörde hava kabarcığı olmamasına dikkat ederek ilaç dozunu tekrar kontrol ediniz ve iğnenin ucuna koruyucu kapağı takarak, enjektörü masanın üzerine bırakınız.
Enjektöre çektiğiniz ilacı lastik uçtan sıvı torbasına veriniz. İğne ucunu çıkartmadan enjektör pistonunu 1-2 kez çekip tekrar itiniz ve ilacın karışması için diyaliz torbasını hafifçe çalkalayınız.
Diyabetik Periton Diyalizi Hastalarında Beslenme
* Uygun zamanlarda ve size önerilen şekilde beslenmenize dikkat edin. Yemeklerinizi diyaliz işleminden yarım saat sonra yiyin. Gece diyalizinizden sonra hafif birşeyler atıştırmayı unutmayın,
* Yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
* İdeal vücut ağırlığınızı koruyun.
* Öğün atlamayın. Yemekleri zamanında ve önerilen miktarlarda tüketin. Ev dışında yemek yediğiniz zaman veya içeriğini bilemediğiniz yiyecekleri merkezinize danışın.
* İnsülin ve ilaçlarınızı zamanında kullanın.
* Önerilen fizik aktiviteleri yapmaya gayret edin.
* Kesinlikle sigara kullanmayın.
ÖNEMLİ
* Peritonit, kateter çıkış yeri enfeksiyonu, ishal, soğuk algınlığı, diş iltihabı gibi durumlarda kan şekeri normal sınırların dışına çıkabilir.
* Böyle durumlarda hipoglisemi (kan şekerinin çok düşmesi) veya hiperglisemi (kan şekerinin çok yükselmesi) ile karşılaşabilirsiniz.
* Kan şekerinizi merkezinizin önerdiği sıklıkta kontrol etmeyi ihmal etmeyin. Her zamankinden farklı sonuçla karşılaşırsanız MUTLAKA merkezinizi arayın.